Мақалада Қазақстан Республикасының мемлекеттік емес университеттерінің негізгі даму тенденцияларына талдау берілген. Қазақстандық жоғары білім беру жүйесі үшін бұл жаңа тәжірибе, оның ғылыми талдауы оның күшті және әлсіз жақтарын, білім беру жүйесін одан әрі дамыту барысындағы мүмкіндіктерін анықтау үшін маңызды. Мемлекеттік емес университеттер эволюциясының бағыты, олардың тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін қалыптастыру үрдісіндегі орны мен рөлі қарастырылған. Олардың күшті және әлсіз жақтары, мемлекеттік университеттерге қатысты, мүмкіндіктері мен болашағы салыстырылынды. Меншік нысандарына қарамастан, университеттер үшін ортақ болып табылатын проблемалардың мазмұны ашылды. Талдаудың кейбір элементтерінде авторлар Қазақстан-Американдық Еркін Университеттің (Шығыс Қазақстан, Өскемен) ретроспективті тәжірибесіне сүйенді.