Мақаланы қарау кезеңдері

Редакторлар мен рецензенттер қолжазбаларды оқуға бірнеше сағат жұмсайды, сондықтан олар оқуға және өңдеуге ыңғайлы қолжазбаларды алғысы келеді.

Қолжазбаның қаралу ұзақтығы 2 аптадан бастап 1,5 айға дейін созылады.

1. Мақаланы жібермес бұрын Авторларға арналған нұсқаулық тармағын оқып шығыңыз. (Қажет болған жағдайда, қолжазбалар сайтқа жүктеу алдында поштаға жіберілуі мүмкін. Электрондық адресі bulletin-socpolit@abaiuniversity.edu.kz);

2. Қолжазба түскен кезде бас редактор, жауапты хатшы және техникалық редактор тексереді:

- материалдың журнал профиліне сәйкестігі;
- ілеспе құжаттардың болуы;
- мақаланың дизайны мен құрылымы;
- жұмыстың этикалық нормаларға сәйкестігі;
- мамандандырылған сервис арқылы мақаланың бірегейлігі (плагиатты тексеру).

3. Барлық келіп түскен мақалалар тиісті электрондық ресурстардың көмегімен бірегейлікке тексеріледі.

4. Бастапқы тексеру кезеңінде мақала авторларға қайта қарау үшін қайтарылуы мүмкін.

5. Бастапқы талаптардан өткен қолжазбалар Бас редактордың қарауына жіберіледі, ол өз кезегінде қолжазбаның ғылыми құндылығын анықтайтын рецензенттерді тағайындайды.

6. Мақала редакциялық алқа мүшелеріне және/немесе сыртқы рецензенттерге екі жақты Екі жақты жабық рецензиялауға жіберіледі. Орташа шолу мерзімі-2 апта. Бұл мерзімді редакция бақылайды, жағдайға байланысты және рецензенттің өтініші бойынша уақыты ұзартылуы мүмкін.

7. Мақалаға барынша толық және объективті пікір алу мақсатында редакция пікір берушіге қолжазбаны бағалауы тиіс сұрақтар тізімі көрсетілген жадынама әзірленген. Осы бағалау негізінде пікір беруші мақаланың әрі қарайғы жағдайы туралы өз қорытындысын жасайды: а) мақала жариялымға толықтыруларсыз қабылдануы мүмкін; б) мақала рецензент белгілеген кемшіліктерді түзетуді ескере отырып жариялауға ұсынылады; в) мақаланы қосымша рецензияға басқа маманға беру ұсынылады; г) жариялымға қабылдамау.

8. Мақала рецензенттердің қорытындылары және бас редактордың шешімі негізінде қабылданады немесе қабылданбайды. Авторға рецензиялау нәтижелері туралы хабарламада келесі тұжырымдар қолданылады:

- мақала рецензиялаудан өтті және жариялауға қабылданды;
- мақала рецензиялаудан өтті және белгілі бір пысықтауды талап етеді;
- мақала рецензиялаудан өтті және қабылданбады.

9. Редакция рецензенттердің қорытындысын авторлармен талқыламайды.

10. Егер рецензияда мақаланы түзету және пысықтау бойынша ұсыныстар болса, журналдың редакциясы байланыс авторына рецензенттің пікірін мақаланың жаңа нұсқасын дайындау кезінде ескертулерді немесе дәлелді (ішінара немесе толық) теріске шығару ұсынысымен жібереді сұрайды.

11. Мақаланы жетілдіру авторларға өзгертулер енгізу қажеттілігі туралы хабарлама жіберген сәттен бастап 2 аптадан аспауы керек. Автор пысықтаған мақала қажеттілігіне қарай рецензиялауға қайта жіберіледі.

12. Егер автор мен рецензенттің мақалаға қатысты шешілмейтін қайшылықтары болса, редакциялық алқа мақаланы басқа рецензентке жіберуге құқылы. Даулы жағдайларда мақала редакциялық алқа мүшелерінің бірінің қарауына берілуі мүмкін. Мұндай жағдайларда түпкілікті шешімді Бас редактор қабылдайды.

13. Оң рецензияның болуы мақаланы жариялау үшін жеткілікті негіз болып табылмайды. Жариялымға жіберу туралы түпкілікті шешімді редакциялық алқа жұмыстың негізділігіне және оның журнал тақырыбына сәйкестігіне қарай қабылдайды.

14. Авторлар материалдарды толықтырулар енгізуден бас тартқан жағдайда мақаланы жариялаудан бас тартқаны туралы редакцияға жазбаша немесе ауызша нысанда хабарлауға тиіс. Егер авторлар рецензенттің ескертуі жіберілген күннен бастап 2 апта өткен соң түзетілген нұсқасын жібермесе, авторлардан мақаланы түзетуден бас тарту туралы хабарлама болмаса да редакция оны есептен шығарады.

Мақалаларды қайтарып алу немесе түзету, түзетулер, кешірім сұрау, теріске шығару  бойынша нұсқаулық 

Мақаланы кері қайтарып алу (ретракция) қайталанатын жарияланымдардың (авторлар бірнеше басылымдар үшін бірдей деректерді ұсынған кезде), плагиаттың, мүдделер қақтығысын жасырудың, деректерді түсіндіруге немесе оларды пайдалану туралы ұсынымдарға әсер ететін дәйексіз деректерді ұсыну жағдайларының алдын алу мақсатында пайдаланылады.

Редакция СОРЕ ұсынымдарына сүйене отырып, жарияланымдық немесе ғылыми этиканы бұзған жағдайда жарияланған мақалаларды алып қоюды (ретракция) жүзеге асырады. 
Дереккөз: Жарияланымдар этикасы жөніндегі Халықаралық комитеттің (COPE) ұсынымдары

Мақаланы кері қайтарып алу үшін журналдың этикалық қағидаларын бұзу негіз болып табылады. Мақаланы қайтарып алу үшін негіздердің қатарына мыналар жатады:
– едәуір көлемде заңсыз қарыз алудың (плагиат) болуы;
– мақаланың бірнеше басылымда қайталануы;
– жұмыста бұрмалауды немесе фабрикацияны анықтау (мысалы, эксперименттік деректерді бұрмалау);
– жұмыста үлкен қателіктерді анықтау (мысалы, нәтижелерді дұрыс түсіндірмеу), бұл оның ғылыми құндылығына күмән келтіреді;
– авторлардың құрамы дұрыс болмауы (автор жоқ; Авторлық критерийлерге сай келмейтін тұлғалар енгізілген);
– мүдделер қақтығысы жасырылған;
– автордың келісімінсіз мақаланы қайта жариялау;
– журналдың этикалық қағидаттарының өзге де бұзушылықтары.

Мақаланы қайтарып алуға себеп:
– автордың мақаланы қайтарып алу туралы үндеуі;
– журналдың бас редакторының ұсынысы.

Мақаланы кері қайтарып алу (ретракция) тәртібі:

1. Автордың немесе басқа тұлғаның өтінішінен кейін журналдың редакциялық алқасы деректерді тексеру үшін комиссия тағайындайды.
2. Мақаланы кері қайтарып алу (ретракция) туралы шешім қабылданған жағдайда, редакциялық алқа отырысының хаттамасында кері қайтарып алудың (ретракцияның) себебі мен күні көрсетіледі. Хаттама ретрагирленген баптардың бірыңғай базасына ақпарат енгізу үшін жариялау этикасы комитетіне(СОРЕ) ұсынылады.
3. Мүдделер қақтығысы тараптарына елеулі моральдық залал келтірілген жағдайда ғылыми этиканы бұзу фактісі туралы ақпарат автордың жұмыс орнына берілуі мүмкін.
4. Редакция ретроактивті мақаланың авторымен одан әрі ынтымақтастық туралы шешім қабылдауға құқылы.

Осындай жоғарыда көрсетілген жағдайларда журналдың редакция мүшелері тексеру жүргізеді, оның нәтижелері бойынша мақала жарияланымнан кері қайтарып алынуы / жойылуы (ретрагациялануы) мүмкін. Ол үшін мақаланы ғылыми редактор растап, қол қоятын басылымнан кері тарту туралы акт жасайды. Мақаланың хат-хабары үшін авторға актінің көшірмесі жіберіледі.

Түзетулер, кешірім, ескертулер

Жарияланған мақаланы түзету үшін негіздер:
- табылған қателер жұмысты жарамсыз етеді, бірақ жарияланымның аз бөлігі сенімсіз болып шығады;
- авторлар тізімінде қателер бар болуы;
- мақаланың кішкене бөлігі плагиат болып шығады;
- мақаланың басқа журналда жарияланғаны анықталды.

Түзетулер «Жаңалықтар» бөлімінде редакциялық түсініктеме түрінде орналастырылады. Мақаланың түсіндірмесінде мақаладан алынған сөйлемнің түпнұсқасы келтіріліп, оған түсініктеме орналастырылады. Материалдың онлайн-нұсқасы түзету күні және баспа мәтінінің басылған көзіне сілтеме көрсетілген кезде түзетіледі.

Егер жарияланған мақалаларда бұрмаланған материалдар табылса, тиісті редакторлық түсініктемеде мақалаға сілтеме жасай отырып, мақаланың не үшін теріске шығарылатындығы немесе кешірім сұралатыны түсіндіріледі.