Негізгі мазмұнға өту Негізгі шарлау мәзіріне өту Сайттың төменгі деректемесіне өту
Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Әлеуметтану және саяси ғылымдар сериясы

ЖАҺАНДАНУДЫҢ САЯСИ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРГЕ ӘСЕРІ

Жарияланды September 2022

199

58

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті

Bio
×

М. Габдылхаир

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің  1 курс магистранты, Алматы қаласы, Қазақстан

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті

e-mail: aymena@mail.ru

Bio
×

Аймен Курмангали

саяси ғылымдарының докторы, халықаралық қатынастар кафедрасының доценті, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Алматы қ., Қазақстан, aymena@mail.ru

Аңдатпа

«Жаһандану» термині айқын эмоционалдық коннотацияға ие болды. Кейбіреулер бұл келешекте әлемдік экономиканың дамуы үшін шешуші маңызы бар пайдалы процесс және ол болмай қоймайтын және қайтымсыз деп есептейді. Басқалары бұған дұшпандықпен, тіпті қорқынышпен қарайды, жаһандану елдер арасындағы және олардың ішіндегі теңсіздіктің күшеюіне әкеліп соғады, жұмыссыздықтың өсуі мен өмір сүру деңгейінің төмендеуіне қауіп төндіреді және әлеуметтік прогреске тежегіш болады деп есептейді. Жаһандану шынымен жаһандық даму үшін орасан зор мүмкіндіктер береді, бірақ оның таралу қарқыны біркелкі емес. Әлемдік экономикаға кірігу процесі басқа елдерге қарағанда кейбір елдерде жылдам жүріп жатыр. Интеграцияға қол жеткізген елдер өсудің және кедейлікті азайтудың жоғары қарқынын бастан кешіруде.

Бұл мақала жаһанданудың мәні мен экономикалық процестерге әсерін талдауды ұсынады. Авторлар жаһандану мен халықаралық бәсекелестіктің күшеюі ұлттық экономикаларды жан-жақты дамытуға жаңа көзқарастарды талап етеді деген қорытындыға келді. Жаһанданудың мәнін зерттеу одан әрі дамыды және осы жағдайларда ұлттық экономикалардың қызмет етуінің сәйкес концепцияларын әзірлеу қажеттілігі негізделді.

Жаһандану таза теориялық салалардан практикалық деңгейге көшті және үй шаруашылығы деңгейінде көбірек сезіледі. Көші-қон ағындарын зерттеу проблемалары әлі мұндай масштабқа ие болған жоқ және Азиядан Еуропаға көші-қон ағындарының транзиттік проблемаларымен байланысты жиі айтылады. Дегенмен, жаһандану мен көші-қон ағындары Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуына айтарлықтай әсер етіп, белгілі бір кезеңде таза сыртқы факторлардан ішкі процестердің даму факторларына айналады.

Жаһандану экономикалық және әлеуметтік құбылыс ретінде жаңа мүмкіндіктермен де, қауіптермен де көрінетін екі жақты сипатқа ие. Жаһанданудың мәнін, табиғатын және тенденцияларын мұқият зерделеу, оның даму траекториясын түсіну аса маңызды. Бұл бейімделудің және ұлттық экономикаға әсерін барынша азайтудың экономикалық тетіктері мен құралдарын әзірлеуге мүмкіндік береді.

pdf (English)
Тіл

English

Дәйексөздерді қалай жазу керек

[1]
Габдылхаир, М. і Курмангали, А. 2022. ЖАҺАНДАНУДЫҢ САЯСИ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРГЕ ӘСЕРІ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Әлеуметтану және саяси ғылымдар сериясы. 79, 3 (Вер 2022), 28–37. DOI:https://doi.org/10.51889/3581.2022.94.55.004.