Бұл мақалада Вильгельм Дильтейдің әлеуметтану ғылымындағы әлеуметтік мектебінің аз зерттелген аспектілері қарастырылған. Оның әлеуметтік мектептің дамуына қосқан үлесі, сондай-ақ оның идеяларының шәкірттері мен ізбасарларына әсері басты назарда. В.Дильтейдің көрнекті неміс философы, әлеуметтанушысы, психологы және педагогы ретінде әлеуметтік-педагогикалық ойға елеулі ықпал еткеніне ерекше назар аударылады. Оның көзқарасының маңызды аспектісі «түсіну» және «түсіндіру» ұғымдарының арасындағы айырмашылық болып табылады, мұнда біріншісіне басымдық беріледі. Дильтей рухани, тұлғалық және әлеуметтік құбылыстарды түсіну тек түсіндіруді ғана емес, сонымен бірге түсінуді де қажет етеді деп тұжырымдады. Ол нақты «өмір категорияларын» және әлеуметтік мектептің теорияларын дамытты, олар кейінгі өмір философиясына, әлеуметтану мен педагогикаға негіз болды. Мақалада М.Фришайзен-Кёлер, Э.Шпрангер, Г.Ноль және Т.Литт сияқты шәкірттері мен ізбасарларының қосқан үлестері де қарастырылып, оның мұрасына қатысты даулы мәселелер талқыланады.